Jos Deckers: ‘Oma’s bewogenheid met mensen was mijn voorbeeld’

Als pastoraal werker en voorzitter van de Parochiële Caritas Instelling (PCI) Heilig Kruis in Nuenen helpt Jos Deckers al vele jaren mensen met geldzorgen. Dankzij zijn oma raakte hij geïnspireerd om zich in te zetten tegen armoede en schulden. Een werkgroep onderzoekt nu of SchuldHulpMaatje als lokale stichting in Nuenen aan de slag kan.

De parochie was ruim 16 jaar Deckers’ werkgever in Nuenen. In 2015 kwam het moment van zijn pensioen. Dit was voor hem geen reden om zijn pastorale taken los te laten. Bij zijn afscheid werd direct de nieuwe caritas-instelling opgestart waarvan hij sindsdien voorzitter is. Een caritas staat vanuit christelijke overtuiging klaar om personen, gezinnen en groepen met materiële noden hulp te bieden via giften en renteloze leningen. Ook verwijst de PCI waar nodig naar deskundige hulp. Hiernaast is Deckers nog als vrijwillig pastor betrokken bij kloostergemeenschap De Zusters van Liefde in Schijndel.

Een van de weinigen “Nuenen is een bijzondere gemeente”, vertelt Deckers. “Er is niet veel sociale woningbouw en vooral veel koopwoningen, want er is veel welstand. Er wonen dus relatief weinig minima, maar de nood is extra hoog voor wie het betreft.” Hij legt uit dat mensen met een kleinere beurs in het actieve, verenigingsrijke dorp aan veel dingen niet mee kunnen doen en buiten de boot vallen. “In een Eindhovense volkswijk ben je één van de velen, maar in Nuenen zul je altijd één van de weinigen zijn. Dat maakt het isolement nog schrijnender.” Om deze reden werken in Nuenen de parochie en de Protestantse gemeente nauw samen om mensen met geldproblemen te vinden en te helpen. De lijnen met het lokale maatschappelijk werk en Vluchtelingenwerk zijn kort. Deckers: ‘Samenwerken en expertise delen met vergelijkbare instanties en overheden is erg belangrijk.’

Antenne Na zijn eerste jaren als pastor in het armere arbeidersdorp Boxtel, kwam Jos Deckers in 1999 in Nuenen werken als parochiepastor. “In die rol kom je allerlei situaties tegen. Je moet er wel een antenne voor hebben dat er soms méér aan de hand is. Achter geestelijke nood of een religieuze vraag zitten regelmatig hele praktische of financiële problemen.” Zelfredzaamheid bereiken is altijd de insteek van de hulp. Waar nodig wordt ook verwezen naar maatschappelijk werk en andere hulpinstanties. “Er bestaan zó veel regelingen en ondersteuningsmogelijkheden. Maar als mensen het Nederlands al niet goed machtig zijn, dan komen ze er op de website van de gemeente niet uit. Dan zullen zij ook niet gauw de eerste stap naar hulp zetten.”

Oma De roeping om mensen met schulden te helpen heeft Deckers niet van een vreemde. Zijn oma was voorzitter van de Elizabethvereniging in Den Bosch. In de periode van crisis en wederopbouw rondom de Tweede Wereldoorlog hielp zij Bosschenaren met geldproblemen op een unieke manier. Deckers: “In die tijd kon je bij de slager, bakker en melkboer nog ‘op de pof’ kopen. Mensen raakten soms flink in de schulden en kwamen dan bij oma om alle achterstanden op een rij te zetten. Zij ging daarna persoonlijk langs bij winkeliers en instanties om de schulden uit te onderhandelen, zodat haar hulpvragers met een schone lei konden beginnen.”

Deckers’ oma maakte vervolgens duidelijke afspraken met de schuldenaars en gaf hen een stok achter de deur. Deckers: “Ze sprak af om iedere week samen het loon te verdelen in kleine porties; voor de huur, gas en licht, voor eten… én een deel om de schuld af te betalen. Zo leerde zij mensen budgetbeheer en de schuld werd gaandeweg afgelost aan de Elizabethvereniging. Het is een vorm van bemoeizorg die toen nog kon!”, lacht Deckers.

Bewogenheid voor nood Zijn oma’s sterke rechtvaardigheidsgevoel en haar bewogenheid voor de nood van mensen was een voorbeeld voor Deckers. Hij genoot er als kind van hoe ze soms vol blijdschap vertelde dat het weer gelukt was om iemand uit de rode cijfers te krijgen. “Het was een klein vrouwke, dat in haar eentje in de slechte wijken rondstiefelde, waar zelfs politieagenten altijd met zijn tweeën naartoe gingen. Ze werd gedreven door de nood in de samenleving, maar ging daar heel praktisch mee om en zocht vanuit de mogelijkheden naar oplossingen.” Wat Deckers nu nog terugziet van haar werkwijze is dat de PCI rentevrije leningen verstrekt en een deel kwijtschelding verleent aan mensen die trouw afbetalen.

Belangrijke signaleringsrol “We zijn als PCI blij met het lokale initiatief van SchuldHulpMaatje”, zegt Deckers. De intentieverklaring voor oprichting is getekend en een werkgroep onderzoekt vanaf dit najaar de haalbaarheid naast het bestaande maatschappelijk werk. Deckers: “De kerken in Nederland hebben een belangrijke signaleringsrol bij lokale armoede, ook naar de politiek. En zij kunnen vaak klaarstaan als andere middelen tekortschieten en waardevolle samenwerkingen aangaan. In echte noodsituaties maakt dat een groot verschil voor mensen.”

---

Wilt u graag tips en hulpmiddelen hoe u als kerk meer mensen met geldzorgen kunt bereiken en helpen? Of denkt u erover na om bij u in de buurt een locatie van SchuldHulpMaatje te starten? Neem dan contact op met Tom Kolsters voor meer informatie: tom.kolsters@schuldhulpmaatje.nl.