‘In de eerste plaats willen mensen dat hun verhaal gehoord wordt’

Alex Eggermont weet uit eigen ervaring dat het iedereen kan overkomen om van de ene op de andere dag financiële problemen te hebben. Blijf de ander als mens zien, en niet als probleem, is dan ook steevast zijn advies. De simpele vraag ‘Red je het wel?’ helpt daarbij.

‘Zie iemand met geldproblemen niet als een probleem, maar als mens’, zegt Alex Eggermont altijd. Als vrijwilliger voor verschillende stichtingen zit hij vaak aan tafel met ambtenaren en professionals in de schuldhulpverlening. Daardoor weet hij: dit advies vinden mensen soms lastig. “Als je geldproblemen hebt, blijken er ontzettend veel regeltjes in Nederland te zijn. Vaak gaan de gesprekken met professionals vooral daarover. Maar mensen die schulden hebben of heel krap bij kas zitten, willen in de eerste plaats dat hun verhaal gehoord wordt.”

Tandvlees

Zelf weet hij er alles van hoe het is om van de ene op de andere dag financieel een stap terug te moeten doen. Midden in zijn drukke leven, met een carrière als verkoper in de retail, kreeg hij in 2014 ineens een beroerte. Zijn hele leven stond stil. Na een klinische behandeling van zes maanden moest hij alles opnieuw leren: praten en autorijden, bijvoorbeeld.

“Het had een enorme impact op ons gezin. Want niet alleen was ik ineens thuis om te herstellen, het ging ook financieel hard achteruit. Ik had een leidinggevende functie met meerdere filialen onder me, en veel van mijn inkomen kwam uit bonusregelingen. Maar die tellen niet mee als je in de ziektewet zit, dus opeens zakte ik naar 70 procent van het basisloon. Later werd dat wel weer iets meer, maar we moesten het echt met een stuk minder doen.”

Ze moesten “op hun tandvlees lopen”, zo omschrijft hij die periode. “Op een gegeven moment hebben we ervoor gekozen om vrijwillig onder bewind te gaan. Dat gaf ontzettend veel rust: ik kon me focussen op mijn herstel, mijn vrouw hield het thuisfront draaiende. Belangrijk voor ons was dat we een bewindvoerder hadden die naast ons ging zitten, in plaats van tegenover ons.”

1 op de 5

Vroeger had hij het te druk om na te denken over armoede of schulden, maar toen hij de bodem van zijn eigen portemonnee zag, kreeg hij steeds meer oog voor mensen in geldnood. “Ik begrijp nu hoe makkelijk je in de knel kunt komen, en hoe ingewikkeld het kan zijn om er weer uit te komen.”

Mensen kunnen soms vooroordelen hebben over mensen met geldproblemen, weet hij. “Soms hoor ik: ‘Ze hebben toch allemaal een smartphone? Dan hebben ze het nog niet zo slecht.’ Maar dan leg ik uit dat een smartphone goedkoper is dan een laptop of computer en dat je tegenwoordig wel alles online moet regelen. Veel mensen die in de knel zitten, zijn daar niet door eigen schuld in terechtgekomen. Vaak komt het door een levenssituatie, een samenloop van omstandigheden.”

In de jaren na zijn beroerte raakte Alex als vrijwilliger betrokken bij een lokale stichting in Hulst die zich inzet voor gezinnen in armoede. Namens die stichting zat hij steeds vaker aan tafel bij de gemeente. Ook richtte hij samen met een aantal anderen een lokale afdeling van SchuldHulpMaatje op, weer later sloten naburige gemeenten daarbij aan.

“Hulst in Zeeuws-Vlaanderen is maar een kleine gemeente met zo’n 29.000 inwoners. Toch heeft één op de vijf mensen hier financiële problemen. Dat zijn grote aantallen voor zo’n kleine gemeenschap.”

Gehoord

‘Red je het wel?’ is een vraag die bij SchuldHulpMaatje regelmatig gesteld wordt. Het lijkt een simpele vraag, maar hij maakt veel los, weet Alex. “Mensen vallen soms stil of gaan juist snel over andere dingen praten. Soms komen er veel emoties los. Door die vraag voelen mensen zich gehoord. Eindelijk zit er iemand tegenover hen die écht naar hun verhaal luistert zonder meteen over oplossingen of regels te praten. Soms is het belangrijk om gewoon eens koffie te drinken en een praatje te maken, zonder meteen over problemen te praten.”

Als bestuurslid van SchuldHulpMaatje maakt hij zich wel zorgen om de toekomst. “Er staat ons nog veel te wachten als het gaat om schulden in Nederland. De kosten van de zorgverzekering worden een steeds groter probleem, en ook boodschappen worden alleen maar duurder. Voor gezinnen is dit pittig, maar we zien ook steeds meer gepensioneerden die het financieel moeilijk hebben, vooral alleenstaande ouderen. We zijn voorlopig nog niet klaar met ons werk.”