Met pensioen gaan betekent een mijlpaal in je leven. Maar het kan ook geldstress opleveren. “Veel mensen zijn niet goed voorbereid op wat er verandert na hun pensioen”, weet Eric Brendel, adviseur Inkomen bij de ouderenbond ANBO-PCOB.
Veel mensen die geldzorgen hebben, schamen zich daarvoor – en praten er daardoor vaak niet over. Maar financiële problemen, ook rond je pensioen, zijn niets om je voor te generen.
Het plaatje van de gepensioneerde die na jaren hard werken lekker geniet van de vrijheid en zomaar het hele jaar door op vakantie kan, klopt namelijk lang niet voor iedereen. Door het pensioen verandert het inkomen en dat pakt voor iedereen anders uit.
Overvallen
“Je pensioen is meestal lager dan wat je al die jaren daarvoor als arbeidsinkomen kreeg”, legt Eric Brendel uit. “Je kunt er dus niet zomaar vanuit gaan dat alles hetzelfde blijft.”
Helaas verdiepen maar weinig mensen zich in de inkomsten na hun pensioen. “Ze hebben er geen interesse in of vinden het te ingewikkeld.” Zij worden dus overvallen door de verandering op hun bankrekening.
Er kunnen allerlei redenen zijn waarom die verandering tot problemen kan leiden. “Minder inkomen hoeft niet altijd een probleem te zijn, maar als je bijvoorbeeld een hoge huur hebt, kun je misschien niet meer rondkomen.”
Ook het overlijden van de partner kan een drastische inkomensdaling betekenen wanneer er geen nabestaandenpensioen geregeld is. Bovendien kan het zijn dat mensen geen volledige AOW ontvangen, bijvoorbeeld wanneer ze een deel van hun leven in het buitenland hebben gewoond.
Mislopen
Soms hebben gepensioneerden recht op een aanvullende inkomensvoorziening of op toeslagen, zoals de energietoeslag, huurtoeslag of zorgtoeslag. Maar ook hiervan “zijn veel mensen niet op de hoogte”, weet Eric. “En doordat ze het dan niet aanvragen, lopen ze geld mis.”
Minder inkomen na de pensionering kan vooral lastig zijn wanneer mensen geen aanvullende pensioenvoorziening naast hun AOW hebben. “Dat kan een enorme terugval betekenen, ook al heb je daarvoor misschien een prima inkomen gehad”, aldus Eric. “Gelukkig bouwen mensen steeds vaker aanvullend pensioen op. En in veel bedrijfstakken is het tegenwoordig ook verplicht.”
Geen buffer
Uit onderzoek van ANBO-PCOB blijkt flink wat gepensioneerden zich zorgen maken over hun financiële situatie. “Van de mensen die maandelijks maar net rond kunnen komen, maakt ruim de helft zich zorgen. Van de mensen die maandelijks gemiddeld 250 euro overhouden, maakt maar 19 procent zich zorgen.”
Ook hebben lang niet alle mensen spaargeld. “Gemiddeld genomen bleek 13 procent van de mensen geen financiële buffer te hebben. Bij de mensen met een laag inkomen was dit zelfs bijna 30 procent.” Mensen zonder financiële buffer komen eerder in de schulden dan mensen die wel spaargeld hebben.
Bezuinigen
Regelmatig lenen mensen met een laag inkomen of met geldzorgen geld, of ze maken gebruik van ‘achteraf betalen’ wanneer ze online iets bestellen. “Daar maak ik me zorgen over”, zegt Eric. “Op die manier raken ze juist meer in de problemen.”
Geldzorgen of het hebben van schulden kunnen er bovendien toe leiden dat mensen gaan bezuinigen. “Vaak bezuinigen ze als eerste op abonnementen, energie of sociale activiteiten. Maar als mensen niets meer uitgeven om er eens met anderen op uit te gaan, neemt ook de eenzaamheid toe. Of ze slaan bijvoorbeeld de tandartscontrole of een bezoek aan de fysiotherapeut over, terwijl die zorg juist belangrijk is.”
“In elk geval”, onderstreept hij, “zijn geldzorgen niets om je voor te schamen. Heel vaak gaat het om situaties waar je niets aan kunt doen, maar die wel heel vervelend zijn.”
