Dankzij Bianca staat Loes er niet alleen voor

Alleenstaande moeder (45) met drie kinderen; een vrije sector huurwoning; goede baan kwijt door de coronapandemie; nu weer 16 uur per week werkzaam in de zorg; netto inkomen 850 euro per maand. Het zijn de geijkte ingrediënten voor een schuldenlast waar je nooit meer vanaf komt.

Toch staat er een vrolijke lach op het gezicht van Loes* uit Hillegom als ze de deur opendoet. Binnen zit SchuldHulpMaatje Bianca Zandwijk klaar met een actueel financieel overzicht op de laptop. “Koffie?”, vraagt Loes. “Bij SchuldHulpMaatje leren we dan om te zeggen: graag een glaasje water”, zegt Bianca. Maar koffie hoort erbij, vindt Loes. “Als ik mijn bezoek geen kopje koffie meer kan aanbieden, waar blijf je dan.”

Loes uit Hillegom stapte in januari over haar schaamte heen en belde met de coördinator van SchuldHulpMaatje in haar woonplaats. Die bracht haar na een eerste gesprek in contact met vrijwilligster Bianca. En niet per se noodzakelijk, maar het klikte direct tussen die twee. “Je moet in het begin wel ergens overheen stappen”, zegt Loes, “want het is best wel gênant. Binnen vijf minuten liggen je bankgegevens op tafel. Maar ik dacht: zo kan het ook niet meer.” Het duurde na haar scheiding toch nog bijna drie jaar voordat Loes het financiële spoor bijster was: “Je dicht het ene gat met het andere. Zo werkt het gewoon. Op een gegeven moment wist ik niet meer wie er allemaal nog geld van me kregen.”
Loes is blij met haar SchuldHulpMaatje: “Dat telefoontje was de beste keus die ik ooit heb gemaakt. Dankzij Bianca heb ik altijd iemand waar ik op terug kan vallen. Je staat er niet alleen voor; dat is het eigenlijk.”

Frustratie
Dat Loes met een baan moet zien rond te komen van minder dan een bijstandsuitkering is voor haar een bron van frustratie: “Als ik op de bank ga zitten, krijg ik driehonderd euro per maand meer. Ik moet me in duizend bochten wringen om te werken én voor m’n kinderen te zorgen. Stel dat ik een paar uur extra ga werken, dan word ik gekort op de zorgtoeslag, de huurtoeslag en het kindgebonden budget. Je komt gewoon niet vooruit; ik voel me soms machteloos.” Als alles goed gaat hebben Loes en Bianca aan het eind van het jaar samen een schuldenlast van 12.000 euro weggewerkt. Beter gezegd: heeft Loes dat zélf gedaan, met een steuntje in de rug van Bianca. Eén keer per maand nemen ze de financiën door. Aflossingen; deze maand honderd voor de zorgverzekeraar, de verhuurder, het energiebedrijf? Of nu vijftig en volgende maand honderdvijftig? Bianca: “Ik maak een overzicht in Excel van de vaste inkomsten en vaste lasten per maand. Daaronder maak ik een overzicht van alle schulden en verdelen we het restantbedrag onder de schuldeisers, waar Loes zelf al de meeste afspraken mee had gemaakt. Je ziet dat er nu schulden afgelost zijn; we zijn ongeveer halverwege. Dat betekent dat Loes steeds meer bestedingsruimte krijgt. Ze gaat niet meer naar de Voedselbank, waar ze in het begin een paar maanden heeft gelopen. We gaan de goede kant op. Ik ben écht trots op haar.”

Huishoudgeld
In januari moest Loes het elke maand doen met 250 euro huishoudgeld; inmiddels is dat 450 euro. Maar de keuzes die Loes nog steeds moet maken zullen niet iedereen bekend voorkomen. Kaartjes voor het jaarlijkse muziekfestival in de Hoftuin; of doorsparen om een kapotte stofzuiger te vervangen bijvoorbeeld. Onverwacht leuke dingen zijn er ook. Nog niet zo lang geleden mocht Loes van SchuldHulpMaatje kiezen tussen een boodschappenbon en een kledingbon. Loes: “Ik heb een kledingbon voor mezelf gekozen. Omdat het gratis was, hoefde ik me niet schuldig te voelen tegenover de kinderen. Ik gaf immers niks voor mezelf uit.” Dankzij een kleine belastingteruggave heeft Loes een klein spaarpotje om met de kinderen de schoolvakantie door te komen. “Maar een dagje Linnaeushof kost tegenwoordig 17 euro per kaartje; het zwembad is 6,60 euro per persoon. Dat is toch niet leuk meer?!”

Wees eerlijk!
Schuldhulpverlener Bianca is in het dagelijks leven debiteurenbeheerder bij een bloembollenbemiddelingsbureau. „Bijzonder om nu ook eens aan de andere kant te zitten”, zegt ze. “Normaal ben ik degene die de mensen belt om te vragen waar het geld blijft. Ik zeg ook altijd: meld het als je niet kunt betalen; anders ga ik je volgende week weer bellen. Je kunt beter een betalingsafspraak maken die haalbaar is. Wees eerlijk en hou je aan je afspraken!” Bianca wilde heel graag iets doen voor de maatschappij en reageerde op een oproep van de Hillegomse diaken Iwan Osseweijer, die ze kent als een van de ouders op het schoolplein. Bianca is ook alweer op bezoek geweest bij een nieuwe hulpvrager. Het vrijwilligerswerk kost haar drie tot tien uur per maand. “Cijfers liggen me wel. Ik heb een cursus van drie zaterdagen gevolgd en ook nog een cursus over jongeren met schulden.” Is Loes straks in december of januari, als alle schulden zijn afgelost financieel weer helemaal ge[1]zond? “Dat denk ik wel”, zegt ze na een korte denkpauze, “maar ik zal altijd bang blijven om weer zonder geld te zitten.”

*Op verzoek van de geïnterviewde is de naam Loes gefingeerd

Met toestemming overgenomen van Leidsch Dagblad – Ed Olivier, 2023