Moneyfit verbetert aanpak om jongeren met schulden te bereiken

Wat goed gaat, kan altijd nog beter. Daarom heeft Moneyfit (voorheen SchuldHulpMaatje Jong) in 2017 in Den Haag, Haarlem, Utrecht en Zwolle een pilot gedraaid om te kijken hoe we jongvolwassenen nog beter kunnen ondersteunen bij het voorkomen en oplossen van schulden. De vier locaties hebben uitgebreid geprobeerd welke initiatieven het meest geschikt zijn om met jongeren in contact te komen. Met de jongerenmaatjes samen hebben we bovendien gewerkt aan verbetering van de toerusting van deze gespecialiseerde vrijwilligers. Het project leverde een bruikbare lijst van aanbevelingen op.

Praten over geld is taboe

Het blijkt niet mee te vallen om met jongeren in gesprek te raken over geld. Geldzaken en schulden zijn een taboe. Studenten vragen zich wel degelijk af of ze hun studiefinanciering en overige geldzaken wel goed onder controle hebben, maar praten er liever niet over. Op festivals en studentenfeesten zijn ze nog minder in de stemming over serieus over geld na te denken. De beste insteek bleek een laagdrempelige speelse benadering op speciale evenementen, die op preventie inspelen. Een voorbeeld daarvan is het Armoedefestival in Utrecht, waar deelnemers het ‘Wat kost het’-spel konden spelen.



Op de EO Jongerendag vond de “Hoe rood ben jij”-test gretig aftrek en gingen jongeren* graag op de foto met de schilderijlijst “Ik ben Moneyfit”. 

Samenwerken loont

Inloopspreekuren leveren betere resultaten op, mits die op een heel laagdrempelige, veilige locatie worden gehouden. De bibliotheek en het jongerencentrum hadden weinig aanloop. De locatie Zwolle heeft flink geïnvesteerd in de samenwerking met een aantal jeugdhulporganisaties. Daardoor was het mogelijk om een inloopspreekuur te starten op een locatie die bij jongeren al bekend is en vertrouwd voelt. Dat loopt goed: “Elke keer waren er een of meer jongeren aanwezig, die geholpen konden worden door onze vrijwilligers.” Daarbij werd er liever over ‘rondkomen’ of ‘omgaan met betalingsachterstanden’ gesproken dan over ‘schuld’, om het taboe te doorbreken.

Op twee scholen verzorgden jongerenmaatjes gastlessen over ‘voorkomen van en omgaan met schulden’. Ook dat werkte goed. De leerlingen deden actief mee en bezochten ook de website Moneyfit.

Samenwerken met de gemeente en wijkwelzijnsorganisaties loont. In Den Haag is mede door deze samenwerking zelfs een gemeentelijk schuldhulpverleningssproject speciaal voor jongeren gestart, New Future. Dergelijke contacten zijn ook belangrijk om met de echt kwetsbare jongeren in contact te komen. Het gaat dan om jongeren met schulden, maar zonder werk of studie, die nauwelijks de deur uitkomen. Zij zijn moeilijk te lokaliseren en niet te bereiken met evenementen of inloopspreekuren. Dit vraagt om een intensieve aanpak met bijvoorbeeld jongerenwijkwerkers.

Jongeren bereik je met jongeren

Een algemene aanpak voor alle jongvolwassenen is er niet. De doelgroep is veel complexer en diverser dan de jongerenmaatjes zich bij de start van het pilotproject realiseerden. “Onze range van 16 tot 27 jaar behelst al tig subdoelgroepen qua leeftijd, maar ook nog qua interessegebied en etnische afkomst. De groepen in Haarlem mengen niet, elke groep vereist een aparte plek waar ze gevonden zouden kunnen worden,” meldde de coördinator in Haarlem.

Het valt niet mee om rekening te houden met verschillen in (sub)cultuur en levensstijl, maar als je bewust kiest voor een specifieke jongerendoelgroep en je online en offline uitingen richt op deze groep is er wel meer aanloop. SchuldHulpMaatje Utrecht merkte daarbij dat jongeren het beste bereikt worden via andere jongeren. Haarlem liet bezoekers van de EO Jongerendag zelf reclame maken door ze selfies en welfies met de Moneyfit-schilderijlijst te laten delen.

Den Haag ging nog een stapje verder met het idee om jongeren te laten begeleiden door een zogenaamde ‘peergroep’, omdat jongeren veel aannemen van leeftijdgenoten. De meeste jonge hulpvragers geven echter aan dat ze bij hun geldzaken liever door een volwassene met levenservaring geholpen worden.

Investeren in jongerenmaatjes heeft resultaat

Mede dankzij subsidie van Fonds 21 kan SchuldHulpMaatje sinds 2015 gespecialiseerde jongerenmaatjes trainen. Deze vrijwilligers kennen de leefwereld van jongeren en snappen hoe het puberbrein en groepsdruk werkt. Veel jongerenmaatjes hebben behoefte aan inhoudelijke verdieping en meer persoonlijke begeleiding. In de pilotlocaties zijn daarom zes themabijeenkomsten gehouden waarin de maatjes meer kennis opdeden, praktische tips deelden en vaardigheden oefenden. Dat had een aantal heel positieve resultaten.

Het eerste is dat de jongerenmaatjes zich daadwerkelijk beter toegerust voelen om jonge hulpvragers te begeleiden. Dat leidde vervolgens tot betere resultaten in de begeleiding: “Door meer te denken vanuit jongeren konden we onze zichtbaarheid, bereikbaarheid en dienstverlening verbeteren,” aldus de coördinator in Utrecht. Tenslotte kon in de themabijeenkomsten gepeild worden welke onderwerpen bijdroegen aan de deskundigheidsbevordering van de jongerenmaatjes.

Samen lukt ‘t!

De pilot SchuldHulpMaatje Jong Verdiepen in de steden Haarlem, Den Haag, Utrecht en Zwolle heeft uiteindelijk geleid tot de ontwikkeling van een aanpak die bruikbaar is voor alle jongerenmaatjes. In de loop van dit jaar zal deze opzet uitgerold worden over alle locaties van SchuldHulpMaatje. Samen lukt ‘t!

*Om de privacy van de deelnemende jongeren te beschermen zijn op deze foto twee medewerkers van SchuldHulpMaatje afgebeeld

Ben jij op zoek naar hulp bij geldproblemen?

Geldproblemen hebben een enorme impact. Soms kom je er alleen niet uit. Wij willen je graag helpen. Vul het aanmeldformulier in, dan nemen wij contact met je op.